Компаративна книжевност, светска книжевност и етичка книжевна критика. Книжевната „инфра-другост“

/, Литература, Блесок бр. 112/Компаративна книжевност, светска книжевност и етичка книжевна критика. Книжевната „инфра-другост“

Компаративна книжевност, светска книжевност и етичка книжевна критика. Книжевната „инфра-другост“

Дали етичката книжевна критика е (единствената) праведна и точна?
民歌
RAHVALAUL
Народна песна


И во случаите кога и Лиив и Џиди применуваат алегориски слики во нивните песни, тие го прават на тој начин што ги избегнуваат монолозите на сезнаечкото „јас“. Наместо тоа тие ги опфаќаат моментите во животот со своите контрасти, противречности, промени и двосмислености, сите повразни со сензуалните нијанси на целосната слика. Според мене, Лиив меѓу своите извонредни достигнувања има и една подолга песна без наслов (првиот стих започнува со: „Kes see vahib vainu päälta …“) која е нецелосно алегоризирана визија за доаѓањето на пролетта. Напишана во ритмичка шема блиска на традиционалната угрофинска фолклорна поезија, песната на Лиив преку низа од метафорички слики го прикажува триумфот на пролетта со својата инзвонредна убавина, а во исто време и нејзината сексуална суровост (нешто што е присутно постојано, на пример, во телурските трагични песни од Андалузиецот Федерико Гарсија Лорка).

Во поголемиот дел од неговата поезија, Гарсија Лорка бил инспириран од шпанските романси на доцниот среден век и од лирските народни песни, во кои истакната карактеристика е лабавата асонанца, познатата шпанска rima asonante. Јохан Лиив во поголемиот дел од своите естонски песни (т.е. Угрофински) ја нема применето метриката на народните песни – што немаат рима во традиционална смисла, туку наместо тоа, тој создал повторливи звуци преку вештачки зборовни завршетоци, потпирајќи се најмногу на алитерација. Меѓутоа, во горенаведената песна за доаѓањето на пролетта, како и во други алегоризирани песни, како на пример Mure (Анксиозност) тој прикажува маестрална употреба на ритмичките фигури на угрофинските народни песни.

Интересно е тоа што Ји поетот Џиди Маџиа, чија поезија е всушност напишана во слободен стих без рима и која ја следи западната поетика во стилот на Волт Витман, Пабло Неруда и многу други, успеал да создаде прекрасна магична мешавина од метафорична алегорија (или алегоризирана метафора) во неговата песна насловена Народна песна (која со својата употреба на повторување е исто така и блиска до античката традиционална поезија, без разлика дали е тоа кинеска, Ји, шпанска или естонска), доколку нејзините слики се целосно конкретни и сензуални (што на некој начин и противречи на суштината на алегорија).

„Поезијата“ во песната на Џиди е еден алегоризиран лик, кој ја отелотворува и симболизира љубовта: најпрво како човечко суштество, најверојатно слугинка, во занесот на љубовта, со традиционална харфа kouxian во нејзината рака. Потоа во следната строфа станува овца (избрана за парење – сексуална доминантност на овенот). На крај, таа е слугинка во очај, бидејќи човековата љубов е многу посуптилна од самиот сексуален чин. На овој начин песната со својот крај алудира на машката тиранија, една од главните причини и извори на трагедија и во природата, и во историјата.

АвторЈури Талвет
2018-12-13T11:24:21+00:00 март 22nd, 2017|Categories: Есеи, Литература, Блесок бр. 112|