Јавија дека доаѓа Џеновскиот циклон и поради таа спасоносна вест донесовме одлука – заминуваме. Со сложивме да ја напуштиме нашата привремена куќа за одмор и дека тоа е најдобро за сите нас, дека тоа мораме да го изведеме во следните половина час.
И тоа е тоа.
И тоа е тоа.
И сега бргу ја затвораме вратата, го сторивме сето нужно пред тоа: ја прередивме храната од плинскиот фрижидер, после ќе го исклучиме и ќе останеме во недоумица. Дали смеевме да ја треснеме вратата или требаше да ја оставиме отворена, како што беа направиле нашите претходници, кои не се прославија во нашите очи, зашто зад себе беа оставиле многу неуредни и несовршени нешта. Знаеме дека повод за тоа им дале сопствениците на куќата, нашите роднини, со куп исечен леб оставен за радост на ползечките и гадни штетници, или со неуништливиот мирис на компир во распаѓање најден во шпајзот под скалите.
Стоп, можевме да му речеме на сето тоа, и сè да смениме. Сега треба бргу да се подготвиме, да изметеме зад себе, се судираме, се мешаат рацете и различни овластувања. Но се знае, колку годе тоа да беше премолчено, како се поделени моќите; нема големи промени во тие улоги и никој не се буни. Децата се пораснати, оние црните, големи и убаво личат на ретки птици со посебни гласови, лути и прекрасни во несклад со рацете, нозете, вратовите и главите, ги пренесуваат работите до несигурниот брод, преку докот и конопот до кабината: алишта, риби фатени со мрежа и харпун кои ќе ги јадеме во градот.
И доаѓа мигот во кој се плашиш да пишуваш: затворање на прозорците и вратите, скарата, настапување на темнина и студ, сенка на денот во која изумреле гласовите однадвор и во тебе. Стравот дека сè твое ќе остане во таа куќа во Смоквица, додека затвораш сè околу себе и несвесно го ловиш последниот дел од морето, последните разговор и движење кои си ги направил само миг претходно. Ги ловиш призорите околу себе додека наполу збудален јуриш и собираш, истураш и фрлаш, додека затвораш.
Додека се затвораш, додека на глас зборуваш, себеси за самиот себе, дека духовите на Корнатите ќе ти ги земат лицето и телото, да се сокриеш внатре и да презимиш покрај оние кои ќе дојдат да берат маслинки, да седиш покрај нив и да ги плашиш кога ќе заспијат – дека доаѓа невреме или дека бура ќе го разнесе сето она што го собрале.
Не дишеш во мигот додека зборуваш и вовлекуваш воздух и летни спомени. Би сакал да останеш во таа неподвижност, да уживаш во стравот дека никогаш веќе нема да ја помрднеш раката или нозете, како што се случува во соништата, сиот си во еден дел излиен, нема лузни и помнење, нема ништо освен неподвижност, нема ништо од сиот оној ламтеж по друго тело, нема ништо што би се претворило во збор поголем од самиот себе.
Но веќе си на сонце во бродот и им мавташ на оние кои остануваат. Тие се во движење, работат, небаре товарот во рацете им дава сигурност и небаре во нив се крие вистинската причина за нивното останување. Тие скокаат во морето и ја подготвуваат едрилицата за излет до блиските острови. Си мавтаме едни на други зашто сакаме да останеме, да опстанеме, зашто сакаме да се вратиме. Ти мавташ зашто ти е страв дека ќе умреш, дека засекогаш го напушташ ова место и дека никогаш во него нема да се вратиш: поради жената која секогаш бараше цвеќиња па патиштата кои водеа кон врвот на ридот, поради капините кои останаа мали и горки…
Мавташ и додека заминуваш и додека исчезнуваш, мавтам и додека одамна веќе седиш и веќе се зборува за минатото лето и какво било, мавташ додека молчиш и гледаш. Мавташ зашто знаеш дека во куќата не останало ништо што би требало да исчезне. Ти мавташ зашто знаеш дека опасноста, смртта и стравот, духовите и ветрот – таму ништо не останало и ништо таму нема, само едноставна празна куќа на остров, на Корнатите, во Далмација, затворена куќа покрај ресторан и едрилици.
Но ти мавташ зашто знаеш дека таму ништо не е скриено и заборавено, ништо нема зашто со себе го зеде и тој ужас. Тој не се гледа на твоето лице, но баботи и кога-тогаш ќе се појави, и тогаш кога нема да мислиш на затворената куќа во Смоквица. Ќе се појави како ужас на кој мислиш дека си му ја затворил вратата и си му го завртел грбот.
уметноста е внатре
