Еден во Парот

Еден во Парот

Експлозијата на овие особини се случува токму во Љубовта, чија главна особина е не-логоцентричноста, што значи дека Љубовта се јавува како онтолошка опозиција на Законот. Затоа за љубовта може секогаш да се рече дека е љубов-вон-законот, трансгресивна љубов, или прељубничка љубов. (Кристева, 1987; 209) А што е со бракот? Сметам дека идентична анализа на таа на Фуко, може да се примени врз бракот, точно оти бракот претставува продолжена законска форма на љубовта – иако бракот, суштински претставува антином на љубовта. Бракот е ист со ќелијните единици на Фуко барем во две клучни структурни совпаѓања: 1. Парот во брак има капиларна структура, а фамилија, дури и кога е бездетна, претставува капиларна единица на општеството, и, 2. Парот во брак никогаш не е интимна категорија, и секогаш е санкциониран од градот, општеството, законот. Како таков, законскиот пар е секогаш надгледуван, контролиран и подложен на истата серија на казни и пофалби како и структурите кои ги анализира Фуко.
Сега е интересно едно друго прашање – кое го потегнува Кристева во својата анализа на Ромео и Јулија. Иако љубовта е секогаш вон-законска, љубовникот сака својата љубов да ја легализира. Наспрема некомпатибилноста меѓу идеализацијата и законот, Законот се поставува пред Субјектот како простор на моќ и оттука на привлечност. Законот за љубовникот претставува предизвик и можност, Субјектот да се соедини со Идеалното-Его, Законот. (Кристева, 1987: 209) Законската претпоставена форма за љубовта е бракот. Во бракот како и во Законот, од кој бракот произлегува, владеат негативните поими: забраната, прохибицијата, лимитот, регулацијата, контролата. Бракот се базира на дневни стереотипи, чија цел е социјализирање на парот, практично претворање на парот во социјален Договор. Да се вратиме сега на проблемот на тајната, опскурноста и невидливоста на љубовниците пред Законот, која ја навестивме неколку реда погоре.
Шекспировата приказна за Ромео и Јулија е таква игра меѓу Законот и Љубовта. Законот вели дека фамилиите Капулети и Монтеки негуваат вековна омраза. Затоа предизвикот со кој се соочуваат љубовниците е заштитен со велот на тајната. Таа тајна е иницијална состојба на нивната љубов. Кристева пишува: „Дали тие уживаат во исполентоста да бидат заедно или во стравот да не бидат откриени? … Одземете ја третата страна и на целата конструкција и недостасува причина за желбата“ (Кристева, 1987: 211) Тајната претстаува клучна позиција од која Ромео и Јулија ја градат својата љубов. Таа тајна е заштитена, од третата страна за која пишува Кристева – фамилиите, роднините, Законот. Парот е утопија, вели драмата на Шекспир, вистинската љубов настапува дури со смртта, со корупцијата на Законот, љубовта постои само вон Законот кој го санкционира животот. Парот е утопија, а нејзините корени потекнуваат од детството.
Кристева вели манијата за спарување (Кристева, 1987: 222) е суштинска состојба на детето кое сака да се соедини со идеалниот татко и заштитничката мајка. Таа манија за спарување, манија да се биде во парот, е исконска желба на детето, кое сака да направи двајца, таму каде што биле тројца. Од состојбата Јас->Таткото->Мајката, треба да останат Јас и ТаткоМајката. Таа формула од есејот на Кристева накратко ќе го претставамна овој начин: 3=2.
Парот е сè, само не е двоен, имплицира Кристева. Да замислиме вели таа, ситуација во која Ромео и Јулија ќе ја победат омразата, ќе ги надвладеат вековните недоразбирања меѓу фамилиите, и ќе стапат во брак. Постојат два можни одговора како тој брак би завршил. 1) Циничен одговор: откако исчезнала напнатоста, тајната и опсурноста на љубовта, брачниот пар Ромео-Јулија се трансформирал во банален брак, во кој нема ни трага од страсната љубов, само задолжителноста на Законот кој го наткрилува парот. 2) Тие продолжуваат да се сакаат во една страсна љубовна врска, за која Кристева вели дека единствената одредница е садомазохизмот. Изродена од битката со Законот, таа љубов може да се продолжи само преку бесконечните либидални полнења и празнења, љубов и омраза. Во таа структура, ќе се разменува машката енергија на Јулија и женската на Ромео. Таа структура ќе ја сублимирам во формулата: 4=2.
Бидејќи вон Законот, љубовникот бара да го сруши Законот, за да ја направи својата љубов возможна. А мора да го уништи и љубениот, за да го потврди Законот. Љубовникот мора да го порази Името, кое го поддржува тој Закон. Кога Јулија го среќава Ромео, нејзиниот монолог оди вака: „Но тоа име, тоа е мојот непријател… Тоа не е раката, не е ногата, ниту рамото, ниту лицето, ниту кој било друг дел што му припаѓа на човекот… О, биди некое друго име“. Кристева ова го толкува како потреба на љубовникот да го дефрагментира телото на саканиот/ната, за љубовникот да стане тотален, еден, целосен ентитет. Истото уништување мора да го погоди и Името, Името мора да биде изгубено. Серијата убиства кои се случуваат во драмата – Ромео ги убива Тибалт и Парис – го оставаат Ромео незадоволен и тој вели: „Јас сум играчка на судбината“. Тоа покажува вели Кристева, дека смртта го промашила својот објект, бидејќи објектот на смртта е Јулија. И самото умирање на Ромео и Јулија е серија недоразбирања – со цел Јулија да биде продуцирана во ригидно, но не и мртво, само заспано тело. Нејзиното тело треба да биде убаво и ригидно, бидејќи токму тоа тело не го овозможило движењето на насилството по неговиот сакан пат. Кога Ромео умира од своја рака, тој не ја прегрнува Јулија. Љубовниците умираат во заедничката гробница, како единствена заедница. Нивната одделност останува, – љубовта е осаменички сон. (Кристева, 1987: 216) Накратко љубовната формула е: 1=2. Таа математика на Субјектите во парот се движи меѓу потребата од умножување, до крајната потреба од уништување на сè во парот, освен себеси.
4=2
3=2
—–
1=2

Како што гледаме, Кристева го исчитува љубовничкиот пар како фудаментално невозможна категорија. Парот е едниот во парот, кој секогаш трага по сопствена реализација во чинот на спарувањето. Имајќи ја на ум оваа идеја, преминуваме кон исчитување на романот „Смртта во Венеција“ од Томас Ман.

2018-08-21T17:21:45+00:00 ноември 1st, 2002|Categories: Критика, Литература, Блесок бр. 29|