Бојата на песот што бега

/, Литература, Блесок бр. 91/Бојата на песот што бега

Бојата на песот што бега

(извадок)

1. Разгледница

Враќајќи се пешки дома една вечер во мај, бев сведок на грабеж, и не сторив ништо во врска со тоа. Можев да проценам што ќе се случи. Бев во готскиот дел од градот, веднаш до Рамблас. Долж улицата беа наредени китнести фенери, потсетници на некое повеличествено доба, и тесни улички водеа кон лавиринти недопрени од дневната светлина. Како што поминував покрај влезот во една од таквите улички, забележав дека едно бледо младо момче стои таму и со змиски очи го набљудува сообраќајот од луѓе. Го забавив одот.
Минав неполни десет чекори пред да слушнам женски глас како извикува еден збор на пискав англиски. Човекот беше скокнал и се обидуваше насилно да ѝ ја истргне чантата на една жена со пепелаво-руса коса и тен изгорен од сонцето, облечена во кратко розово фустанче. Прерамката на чантата се беше замотала околу рамото на жената. Крадецот продолжи да тегне, жената се сопна, и како што паѓаше врз патот, чантата ѝ се лизна од рамото. Крадецот со трчање ја премина улицата и влезе во тесното сокаче, цврсто држејќи го пленот припиен до градите.
Сево ова се случи во еден миг. Не можев да мрднам.
Жената неколку секунди остана да лежи во сливникот, а розовото фустанче ѝ беше кренато околу колковите. Лежејќи така, наполу на тротоарот, наполу на патот, изгледаше тажно и ранливо. Беше крупна и нозете ѝ беа црвени. Несмасно се исправи и викна, „Фатете го ѓубрето!“
Гледаше право во мене.
За среќа, тука се најде еден совесен граѓанин кој беше блиску до сокачето. Беше младичок, облечен во тенко сино сако. Се заврте и почна да трча по крадецот. Исчезна во темнината за да се врати по неколку секунди со рацете раширени во знак на беспомошност. Накратко се обиде да ѝ искаже зборови на сочувство на жената, која ништо не го разбра, а потоа ги крена рамениците и си отиде.
Жената со неколку лути потези на раката си го подзачисти фустанот. Изгледаше како да ќе заплаче. Сè уште се немав мрднато. Неколкумина други кои застанаа за време на грабежот со надеж дека ќе добијат доза возбуда тргнаа да си одат. Си мислев, меѓу другото, што можело да има во чантата.
„Можеше да го фатиш. Ѓубре!“ Првиот слог од тој збор го исфрли како да се дави на коска.
Очигледно беше дека мене ми се обраќа, но не бев спремен да го кренам погледот и да се соочам со неа, да одговорам на ова обвинување. Најверојатно беше во право. Да можев да се помрднам, јас ќе бев човекот во најдобра положба да го фати крадецот. Бев поголем од него. Можев да го соборам кога се стрча кон сокачето. Всушност, можев и да го сопнам, да го кренам во вис, а потоа лежерно да му се приближам и со чизмата да го приклештам за вратот, да го плукам и навредувам во уво, да го мавам со клоци и тупаници. Можев да го здробам и понижам, да излезам херој, да бидам благословен со благодарноста на премногу исончаната туристка, со аплаузот на минувачите. Розовата жена ќе ме поканеше на вечера во нејзиниот хотел, ќе ми ги довереше мизерните детали за несреќниот брак, за работата што не ја исполнува, за одлуката да отпатува некаде сама, за нејзиниот моментално успешен мал бизнис во југозападниот дел на Англија, за нејзините патувања во местото што го нарекуваше „Континентот“. Како што ќе минуваше вечерта, ќе се појавеше можност за некаков пијан секс, или пак, што е пострашно, истото ќе станеше реалност. Животниот спокој ќе ми се срушеше. За што? За неколку чекови „Американ Експрес“, за пасош, карта, хотелски клуч, четка за пудра, кармин. Лосион за сончање со преоптимистички фактор. А впрочем, на наркоманот парите му требаа повеќе отколку на неа. Само требаше во очи да му погледнеш.
Зјапав во жената пред мене, и со олеснување сфатив дека не можам да осетам ни трошка сочувство. Нозете ми оживеаја и си продолжив по патот. Не се завртев. Продолжив по Карер Феран, покрај Градскиот совет и неговите китнести саксии и атмосфера на запуштена колонијална величественост. Преку калдрмата, до осамениот полицаец и купчето просјаци. Преку Виа Лаиетана и бучниот сообраќај.
Одбрав еден познат бар до плоштадот Санта Катерина, седнав на шанкот, до еспресо машината. Нарачав пиво и ракија; го мавнав пивото, полека ја цуцав ракијата. Едно макро се расправаше со една од неговите девојки повнатре во барот. Си заминаа брзо откако јас влегов. Тивко беше. Бев потресен од искуството на Феран. А такви работи гледав речиси секојдневно. Зошто овој пат влијаеше така на мене? Затоа што жената ме погледна и ми прозборе, на англиски. „Ѓубре“, рече, трипати. Последниот пат дефинитивно беше за мене. Ни со прст не мрднав да помогнам.
Му раскажав на шанкерот, Енрике, за грабежот. Ја воздигнав сопствената пасивност и ја преувеличив грдотијата на жртвата. Нималку воодушевен, Енрике се насмеа и, за да ми врати, ми раскажа за едно бодење со нож што се случило во барот претходниот месец. Веќе двапати ја бев чул приказната, и не слушав. Ја мавнав ракијата и си заминав.

Станот ми беше на плоштадот Санта Катерина. Беше мансарда, на последниот кат, по осум ката стрмни скали. Местото беше мало и во зима имаше провев. Најубавото нешто беше верандата на покривот. Седнат на верандата бев малку повисоко од околните покриви. Можев да си седам и да ги гледам светлата на Тибидабо, луна парк од зраци во ноќното небо. Или можев да го гледам нечистиот стаклен покрив на стариот пазар Санта Катерина, спружен под мене како празна железничка станица. Но најмногу сакав да си лежам на висечката лежалка и да ги гледам ѕвездите додека ги слушав звуците на градот одоздола.

Кога ја отворив вратата од станот, на подот во ходникот најдов разгледница. Беше репродукција на слика од Жуан Миро. Ја свртев од другата страна. Читко напишано, со зелено мастило, стоеше нешто налик на датум и време: 20 мај – 11.00. Немаше објаснување, ниту пак укажување на тоа од кого е разгледницата. Испечатениот текст ми објасни дека репродукцијата се вика Dona en la Nit на каталонски, или Жена во ноќта. Сликата се наоѓа во Фондацијата на Миро. Следниот ден беше 20 мај.
Поштата никогаш не ми стигнуваше на врата. Пристигнуваше во сандачето до главната порта и од таму требаше да ја подигнам. Кој и да го ставил ова под вратата некако влегол во зградата или, пак, можеби живее таму. Откако брзо ги елиминирав сите станари како можни автори, решив да го посетам Ману, мојот андалузиски сосед, да видам дали ќе може да ми помогне. Ману живееше на третиот кат со жена му и нивната ќерка тинејџерка. Чуваше зајаци на покривот, веднаш зад мојата кујна. Навечер седеше на покривот до куќарката со зајаците и пиеше бело вино од Кордоба. Понекогаш му се придружував. Нашето пријателство се манифестираше во ваквиот воздржан вечерен ритуал. Ни беше пријатно еден со друг. Од нашата гледна точка на покривот, лаконски го коментиравме соседството и настаните од светот. Кога беше осамен, Ману ќе ми тропнеше на врата, или ќе ми чукнеше на прозорецот од кујната (кој гледаше на заедничкиот покрив со кафезите од зајаците, маса и неколку столови) и ќе ме поканеше на чашка или две. Работеше како магационер на пристаништето. Ману дојде на врата, јадејќи. Се поздравивме.
„Oј, Ману, да не сум имал гостин вечерва?“
Си ја избриша устата со нечиста салфетка.
„Coño, од кај да знам?“
„Бев излезен. Некој ми пикнал разгледница под врата“.
„Не слушнав ништо. Чекај“.
Им викна на жена му и ќерката. И двете одговорија одречно.
Ману носеше бел елек и имаше заоблен стомак. Мирисаше на вино.
„Влези. Напиј се нешто. Касни нешто“.
„Фала, не“.
„Како сакаш. Еј, не се секирај“.
„Што?“
„Може ќе се вратат“.
„Кој?“
„Кој и да дошол. Гостите“.
„Можеби“.
„Изгледаш растроено“.
„Не разбирам. Тоа што не можам да го разберам ме растројува“.
Ману очигледно се замисли.
„Знаеш мене што ме растројува? Зајаците. Зајаците треба да се дупат. Оние зајаци ич не се дупат“.
Ова немаше врска со вистината. Зајаците на Ману блудничеа и се размножуваа со застрашувачко темпо.
„Можеби твоите зајачиња се обземени со повисоки мисли. Животот на светиот дух. Фудбалскиот клуб Барселона. Локалните избори. Или имаат поинаква сексуална ориентација“.
„Мислиш не сум помислил на тоа?“
„Се разбира. Се гледаме утре“.
„До утре“.
Се вратив горе и повторно ја погледнав разгледницата, не можејќи да сфатам од каде да почнам. Непотпишана белешка без порака, само упатство, или покана, или двете.

Излегов на терасата на покривот со разгледницата в рака и испушив цигара. Под голите стапала ја чувствував топлината што тлееше во црвените плочки. Светилки гореа низ целиот град. Топол ветрец дувна од морето и со себе го донесе мирисот на солта и на летото што идеше. Стоев таму долго време, потпрен на оградата, слушајќи како се будат ноќните звуци: таксија, кучиња, еден пар како се дерат еден на друг низ отворените ролетни од спротива. Решив да се истуширам и да си легнам порано.

Во пет часот следното утро ме разбудија камионите што се истоваруваа на пазарот. Ова се случуваше често, и ми одговараше: ми се допаѓаше да станувам рано. Спалната беше споена со балконот, па спиев со прозорецот ширум отворен. Врз калдрмата долу, свежите овошја и зеленчуци ги редеа во стрмни купови од кутии, заедно со цвеќиња и саксии што се продаваа на пазарот. Воздухот убаво мирисаше наутро во мај.

Имав триесет и три години. Повремено страдав од болки во црниот дроб и од неодреден копнеж по семеен живот, по сигурна плата, по деца што ќе ме пречекаат кога се враќам дома. Копнежот често доаѓаше со болката. Три години претходно, по интензивен период на пиење проследен со одмазднички болки во црниот дроб, отидов на акупунктура во Марагал, населба во северниот дел од градот. Акупунктуристката беше млада жена што се викаше Фина Мендес. Таа занесено си ја вршеше должноста додека јас со мазохистичка насмевка на лицето трпев повеќекратни бодежи. Болките во црниот дроб ми се смирија и почнав да се гледам со Фина надвор од нашите професионални обврски. Држеше макробиотичка диета и пушеше Винстон цигари. Ме поттикнуваше да јадам големи количества интегрален ориз и свежи зеленчуци. Имаше катран-црна коса, живи сини очи, и возеше спортски Фолксваген Голф со ризична брзина. Имаше завршено биохемија на Автономниот универзитет во Барселона, уживаше гласно да слуша рок музика, и веруваше во неизбежната инвазија на вонземјаните. Станавме љубовници и се вселив во нејзиниот стан.
Повеќето викенди не работевме, и одевме на опасни излети на Пиринеите. Со себе земавме само две ќебиња, многу овошје, бадеми и лешници, лонче за чај. Откако ќе се паркиравме на необележано земјено патче, ќе се качевме на место со добар видик и ќе запалев оган за да сварам чај. Фина седеше и со поглед шараше низ небото, барајќи вселенски бродови. Ова можеше да го прави со часови, без да изгуби верба. Понекогаш ќе легнеше на грб и ќе ја ставеше главата врз мојот стомак. И јас го гледав небото, чудејќи се на бескрајот на соѕвездијата.
„Види“, рече една ноќ, откако лежевме таму цел час и половина, „еве еден“.
„Тоа е авион“, реков, без вистински да погледнам. „Најверојатно ќе слета во Жирона“.
„Авионите не светкаат така. Различна е бојата на светлото. Различно светка. А инаку ова не се движи“.
Светлото за кое стануваше збор беше сребреникаво-сино, и невозможно беше да се одреди колку високо лета бродот. Или стоеше во место, или се движеше многу бавно.
„Лебди“, рече Фина.
Немав претстава што може да биде синото светло, но никогаш немаше да се согласам дека е НЛО. Посегнав по една од цигарите на Фина, ја запалив и се загледав во малечкото сино светло. Таму горе во планините небото сигурно беше поблизу, и големата небесна завеса се чинеше побогата од обично. Милиони ѕвезди експлодираа низ процепи од темнина.
„Зошто овде, Фина? Зошто мислиш дека баш овде би дошле?“
„Најголемиот процент на забележување на НЛО-и во светот е на Пиринеите. Посебно триаголникот меѓу Монсерат, полуостровот Кап де Креус и Андора. Тука има знаци на некаква космичка способност за комуникација. Големиот број камени кругови во реонот. Битните религиозни центри во средниот век. Овие работи укажуваат на посебни енергетски нивоа“.
Понекогаш звучеше како њу-ејџ туристички водич.
„Ама што прават?“
„Чекаат, претпоставувам“.
„Што чекаат?“
„Чекаат дури не ни затребаат, се разбира“.
„Значи дека се некакви космички социјални работници?“
Фина најчесто ги игнорираше ваквите коментари.
„Ќе дојде време кога луѓето ќе претераат со работите. Војни, чуми, пустош. Уништување на природата. Тогаш ќе се случи нешто исклучително“.
„За колку време мислиш дека ќе се случи тоа?“
„Па, пет-шест години“.
Станав за да додадам дрва во огнот. Теориите на Фина ме фасцинираа, но за разлика од неа не верував во летачки чинии. Дури еднаш на почетокот на нашата врска се изjасни дека мисли оти сум вонземјанин, но дека не го сфаќам тоа. Ова беше за време на една претходна ноќна екскурзија, и за среќа не се наврати на таа тема затоа што веројатно осети дека сум негативно настроен кон идејата. Сега и таа стана, изнервирана; се наклони кон мене и почна да ми скубе бодликави семиња од џемперот, фрлајќи ги на страна небаре сум заразен од огромни вошки. Продолжив да го буцкам огнот со долго стапче.
„Мислиш дека сум во заблуда“.
„Не, не е тоа“, брзо одговорив. „Ама како може да си толку сигурна за нешто, па, за нешто што толку нема докази“.
„Тоа е само чувство дека на крајот на краиштата постои сила која сите нè штити“.
„Како верба во Бог“.
„Не, не како верба во Бог. Само внатрешна сигурност“.
„Фина, си студирала наука. Во други ситуации веруваш во рационални објаснувања, во теории што може да се испитаат, во такви работи. Ама, без никакви докази инсистираш на идејава за инвазија на вонземјани. Премногу си контрадикторна“.
Понекогаш морав да ја провоцирам, оти нејзиното верување во НЛО-и ме нервираше. Се чинеше како да се препушта на неосновани будалаштини, додека нејзиното занимавање со акупунктурата и вербата во тревки, етерични масла и шиацу барем се засноваа на некакви органски докази и пракса што покажала резултати.
Но нејзините контрадикторности не беа причината за раздорот што се јави меѓу нас. Сè повеќе се чинеше дека бараме различни работи еден од друг. Една година откако се преселив кај неа, дозволив работата да ми стане многу понапорна и почнав да работам доцна навечер. Често ќе се вратев околу единаесет навечер, а Фина веќе беше во кревет и се преправаше дека спие. Почна да станува претерано напорна. Кога не се преправаше дека ме игнорира, иницираше долг и енергичен секс. На ова не се противев, далеку од тоа; всушност, повеќе ме вознемируваа сè постресните периоди помеѓу ваквите случувања, а потоа и несоодветството меѓу овие два аспекта на нашата врска: молкот и сексот. Немаше средина, немаше плодна почва што ќе создадеше простор за подобро да се запознаеме. Можеби делевме помалку заеднички работи одошто сакавме да мислиме на почетокот на врската.
Една вечер се опијанив и ја искршив колата на градската обиколница, во друштво на колумбиски поет со една рака и еден фламенко пејач – трансвестит. Не се сеќавав на ништо околу несреќата и поминав една недела во болница. Згора на тоа, во несреќата имаше уште една кола и, како последица на тоа, голема оштета од осигурувањето. Имаше опасност да ја изгубам дозволата, но не можев да се сетам дека сум дувал во апаратче или дека сум бил во полиција. Откако излегов од болница, работите со Фина станаа потешки. Почнавме да се гаѓаме со предмети и да вадиме поплаки од минатото: тоа е секогаш лош знак. Се преселив кај Карлос, колумбискиот поет, кој живееше во готскиот кварт, и до крајот на неделата го бев нашол станот на Санта Катерина.

Сега Фина и јас не се бевме виделе две години. Кога мислев на неа истовремено се возбудував и се вознемирував. Облеков шорцеви и се довлечкав до кујната, си сварив кафе и отидов да седнам на верандата. Сонцето ѕиркаше зад далечните кранови на пристаништето. Денот ќе биде топол. Без свесно да решам, знаев дека тоа утро ќе одам до Фондацијата на Миро, и дека во единаесет часот ќе стојам пред сликата Жена во ноќта, прашувајќи се кого или што треба да барам.

Бев член на еден фитнес центар до Марагал, нешто што остана од мојот чист живот. Решив да одам таму на вежбање, да пополнам два часа пред да се појавам во Фондацијата на Миро. Имаше гужва на метро станицата, но повеќето луѓе патуваа во обратниот правец, на работа. Во вежбалната се загреав со трчање на лента, движејќи се во ужасна синхронија со службениците околу мене, додека секој од нас беше затворен во својот приватен проект на покорно само-подобрување. Морав да внимавам да не претерам, затоа што повеќе од две недели не бев вежбал. Сепак, им се навртев на теговите и почнав да ги пумпам мускулите, да ги истегнувам рацете и жилите во низа од сè поболни и поболни движења. На крајот отидов во сауна, па долго пливав во базенот. Поголемиот дел од клиентелата веќе си беа заминале така што бев сам во базенот и сауната. Уживав во спокојот на запарената соба. По моите напори ова беше мирно засолниште, со сладок мирис од еукалиптус и свеж бор. Пробав неколку вежби за дишење. Умот сосема ми се испразни и ги гледав рекичките пот како ми течат долж градите и стомакот.
Се отвори вратата, и на мое големо изненадување, влезе една од моите најстари пријателки. Јухенија Фабре, каталoнска вајарка и сликарка што живееше во градската населба Грасија. Се знаевме уште од пред да се преселам во Шпанија, бидејќи се запознавме во Атина петнаесет години претходно. Јухенија имаше аскетска жичка: беше човек навикнат да исполнува напорни и задачи што сама си ги задала. Беше црномурна, воздржана и сериозна, иако смислата за хумор ѝ беше субверзивна, суптилно итра. Имаше животински црти на лицето: да не се родела како човек, ќе беше лисица.
„Јухенија, не знаев дека и ти си член“.
Лесно ме бакна во двата образи.
„Еден пријател ме покани. Па еве ме. А ти, што правиш?“
„И јас се одѕивам на покана, на извесен начин“, реков, и ѝ раскажав за разгледницата.
„Тоа е многу необично. Не знам дали знаеш дека Миро има повеќе слики со истиот наслов?“
„Не, не знаев“.
„Да. Исто така Жена со птици; Жена во ноќта со птици; Жена опкружена со јато птици. И така натака“.
Птица во ноќта опкружена со јато жени?“
„Мислам не“.
„Ама, чудно е. Гледаш – прво, разгледницата воопшто не требаше да биде таму: а второ, како да пристигна во значаен момент“.
„Зошто значаен?“
„Стигна откако видов како ограбуваат една жена. Можев да помогнам, ама замрзнав. Како да се случуваше на телевизиски екран. Поинтересно ми беше да гледам отколку да направам нешто“.
Ѝ требаше некое време да одговори.
„Звучи лошо. Но всушност е нормално. Во воздухот е. Живееме во меури. Сè што е надвор се смета како некоја малигна болест, како несакана наезда. Пројди до кај мене дома. Покрај тебе се чувствувам не-ненормално“.
„Ова комплимент е? Претпоставувам не. Ама фала ти, како и да е. Ќе пројдам“.
„Помина многу време. Летаргија. Инерција. Треба да одиш на пат. Да прошеташ по некоја планина“.
„Така е, Јухенија“.
Друга, помлада жена со кратка руса коса, влезе во сауната и седна многу блиску до Јухенија. Ме погледна со недоверба пред Јухенија набрзина да нè запознае. Не го слушнав името на жената. Не ми беше таму умот. Стануваше прежешко за да биде пријатно во сауната, па си заминав, се туширав долго со студена вода, и се облеков, чувствувајќи како нозете ми се полни со раскошното чувство на лебдење.

До клубот имаше мало кафуле. Купив шпански весник и појадував: омлет со леб и тоа го залив со пиво Сан Мигел. Кога го дочитав весникот веќе беше изминало десет часот. Си отидов од кафулето и се качив на метро.
Кога се качив на возот, се случуваше инцидент. Четири малолетни Роми тероризираа пијаница со зацрвенети очи на крајот од мојот вагон. На пијаницата му се плеткаше јазикот додека им викаше ¡Déjame en paz! – „Оставете ме на мир!“ Не го оставаа. Како да го буцкаа, како да го тераа да им покаже нешто. Бездомникот се истетерави до вратата кај станицата Драсанес и забележав дека носи кученце под капутот. Gitanos-ите почнаа да го буткаат. Токму пред да излезе, млаз мочка бликна од кутрето, го испрска момчето што стоеше најблиску и му ја намокри блузата. Со извик на гадење момчето се тргна наназад, а потоа му се фрли на пијаницата, точно како што се затвораа вратите. Блесна парче метал, и со иста таква брзина ножот го снема. Во еден миг ме обзеде драматичноста на настанот и очекував да видам како жртвата се струполува на подот од перонот. Но тоа беше само преправање од страна на момчето. Како што возот тргнуваше, пијаницата налутено се заврте, зборувајќи си сам на себе и местејќи го капутот околу малото кутре. Во вагонот еден од Ромите одново ја одигра сцената со ножот, сега играјќи ја улогата на бездомникот, кој во оваа верзија театрално се занесуваше лево-десно за на крајот да падне правејќи бавна пируета. Момчето со мократа маица не се насмевна. Другите се смееја, а потоа тргнаа да одат низ вагонот, барајќи нова забава.

2. Жена во ноќта

Се симнав од метрото во Побле Сек. Фондацијата на Миро е на Монџуик, до каде што има прилично одење пеш. Долги камени скали те водат нагоре по брдото, потоа малку одиш по патот, и ете ја, на самиот раб, со поглед кон градот. Дискретна, бетонска зграда. Купив карта и влегов. Изложбениот простор беше весел и светол, место што бликаше со сончева светлина, исто како и делата на неговиот автор. Беше пет до единаесет. Чувствував напнатост длабоко во стомакот. Делумно поради насловот на сликата, се бев убедил дека разгледницата навестува некаква еротска средба. Можеби тоа што ме натера на вакво очекување беше нејзината анонимност, како и тоа што се појави за време на подолг период од сексуална апстиненција, но сепак знаев дека има многу други можни исходи од мојата посета.
Од разгледницата ја препознав точната слика, Жена во ноќта. Висеше во една од горните соби, но никој не стоеше до неа. Неколку луѓе се врткаа наоколу, главно туристи, повеќето Јапонци. Една млада жена стоеше малку на страна од другите посетители. Не изгледаше како да припаѓа на која било група, а оставаше впечаток како точно да знае што прави. Носеше црни фармерки и свилена блуза со светол дезен, се движеше со суверената елеганција карактеристична за жените од Барселона. Сфатив дека зјапам во неа и дека, без да мислам на тоа, сум почнал да ја следам како што тргнала кон соседната соба. Исто така, бев свесен дека ако разгледницата означува некаков вид состанок, тогаш личноста со која треба да се сретнам можеби ме гледа додека јас ја гледам девојката со свилената блуза. Кој и да беше, не сакав да бидам набљудуван додека набљудувам. Се обидов да бидам ноншалантен, а потоа погледнав низ собата пред да си заминам. Но не сакав од поглед да ја испуштам девојката. Ја следев до големата централна галерија. Не брзаше. Немаше потреба од тоа да се обидува да изгледа како многу да знае: очигледно беше дека ги знае делата според начинот на кои им приоѓаше, со опуштена блискост. Неа, пак, беше лесно да ја гледаш. Имаше одредено држење, отсуство на самосвесност.
Си го погледнав часовникот. Беше единаесет. Дланките ми се потеа. Се чувствував како да ми се случува или како да ќе ми се случи нешто исклучително, но како да ќе го одминам бидејќи нема да го препознам. Ова беше испит што не смеев да го паднам. Но не можев да се сосредоточам на тоа што да правам следно. Мислев дека можеби треба да сум до сликата и да чекам, но исто така се чувствував принуден да ја следам девојката од соба в соба.
Бев збунет. Никогаш не сум следел жени на јавни места. Бев убеден дека е дел од планот, каков и да беше. Но таа не се чинеше како да брза некаде па ја оставив застаната до еден голем вез и бргу се вратив во собата каде што беше изложена Жена во ноќта.
Беше две минути по единаесет. Стоев пред сликата, но не ја гледав. Имав само чувство на нејасен, но длабок очај. Во собата имаше бел кожен кауч. Седнав и почнав да разгледувам наоколу. Еден средовечен англиски пар се моткаше низ собата. Нив ги исклучив. Исто како и една бучна група руси Скандинавци што грчевито држеа тефтерчиња за скицирање во рацете. Потоа една темна и остра жена од околу четириесетина години влезе, внимателно погледна наоколу, и си седна на каучот до мене, благо насмевнувајќи ми се.
Немав намера прв да пристапам. Мислите ми вриеја во главата. Зошто оваа жена седна до мене? Зошто ми се насмевна? Можно ли е да ја познавам, а да сум ја заборавил; или, пак, само направила незначаен гест? Можеби некој што не го познавам има нешто против мене: можеби сум бил погрешно посочен наместо некој локален мафијаш дури сум бил излезен навечер со локалните клошари, а оваа жена е стапица, мамка што треба да ме одведе до мојата погибел на пристаништето.
Во следните десет минути, неколку луѓе минаа низ собата. Мојата сосетка почна да чита книга, Болест до смрт од Кјеркегор, на шпански. Ова го протолкував како лош знак. Сè уште ја немав исклучено. Но изгледаше како никој да не ме бара. Се прашував дали личноста со која треба да се сретнам си заминала, бидејќи не сум бил на местото точно во единаесет часот. Можеби оставила зад себе некаква трага, некоја порака. Станав и ѝ се приближив на сликата, барајќи парченца хартија на подот. Ништо. Со прстите минав по страничниот дел од рамката на сликата. Дури клекнав и го проверив делот каде што се спојува подот со ѕидот. Кога се вратив кај сликата, ми се причини дека видов нешто, различна поставеност на светлото на работ од рамката, на долниот десен агол. Може да е парче хартија. Го допрев, се наведнав, обидувајќи се со нокот да продрам под рамката.
Некој ме потупка по рамото.
„Не смеете да го правите тоа“.
Човекот од обезбедувањето се постави точно меѓу мене и сликата. Почнав со мрморење да се правдам, и тоа на англиски за да прикажам максимална некомпетентност, руменеејќи. Осетив како погледите на луѓето се вперија во нас. Слушнав како кажувам нешто апсурдно, дека сум изгубил нешто, дека мислам дека паднало зад сликата.
Стражарот се загледа во мене, небаре проценува дали сум закана или само имбецил. Жената што го читаше Кјеркегор го беше тргнала погледот од книгата и гледаше во мене со нескриен интерес.
Полека, тресејќи глупости, почнав назадечки да излегувам од собата. Едната рака на стражарот го допираше воки-токито. Не го тргаше погледот од мене. Штом си отидов од таму, се вратив во просторот каде што висеа везовите. Девојката со црните фармерки не беше таму. Се вратив по патот по кој дојдов, правејќи круг низ галериите. Собата со Жена во ноќта беше празна. Не го видов ниту стражарот, ниту девојката. Влегов во фоајето и ја побарав во продавницата за сувенири. Си имаше отидено. Ми се палеше цигара, па се сетив дека има покрив со градина. Се качив по скалите и излегов на топлата сончева светлина.

Најпрвин не сфатив дека е таму. Се чинеше дека терасата е пуста. Запалив цигара и ја прегледав глетката. Градот се протегаше долу – цело пространство од кули и малтерисани куќи со црвени ќерамиди, заобиколено со море и брда. Кога се свртев, стоеше до оградата, на крајот од покривот. Носеше темни очила и гледаше кон пристаништето. Тргнав право накај нea. Немав поим што ќе ѝ кажам.
Се штрекна кога ѝ реков, „Мислев дека си отишла“.
Тишина. Се сврте за да ме погледне.
„Се знаеме ли?“
Го изигнорирав ова.
„Мислев дека си отишла. Те барав“.
Лицето ѝ беше безизразно. Сакав да видам нотка љубопитност, но ја немаше.
„Мене?“
„Да, мислев…“
Ме прекина, „Ме познаваш?“
Прашањето беше некако извртено, претворено во барање на информација. Не беше лута. Мислеше буквално.
„Не. Но те забележав пред малку и си помислив да не имаме закажано“.
Застана, проценувајќи ме. „Си ме следел“.
Зборуваше шпански со сосема слаб каталонски акцент.
„Мислев дека си отишла. Мислев дека си некој…“
„Некој друг?“
„Да. Всушност, мислев дека треба да се сретнеме“.
„Јас и ти?“
„Јас и некој. Можеше да бидеш ти“.
Се насмеа. Се појави некакво разбирање. „Си се договорил да се сретнеш со непозната личност во Фондацијата на Миро? И мислеше дека јас сум таа?“
„Не се договорив. Тие ме договорија. Ама не знам кои се тие“.
Се смееше отворено, сосема незачудено. Успеав малку да се опуштам.
„Може да ти објаснам? Добив порака да се сретнам со некого пред одредена слика. Немаше никој таму“.
Ова не беше сосема точно, се разбира.
„Значи си помисли дека личноста што ја бараш сум јас. Неверојатно!“
„Би можело така да се каже“.
„Тоа ли сакаш да кажеш?“
„Види, не го знам одговорот на твоето прашање затоа што не ја знам причината зошто сум тука, освен ова што ти кажав. Само знам дека некој ме чекаше да дојдам тука во единаесет, ама не знам кој, и дојдов. Те видов, и си помислив, или подобро речено, се понадевав, дека ти си таа личност. Очигледно не си, ама што има врска, еве сме тука и вака и онака“.
Ги симна темните очила и ме погледна. Имаше нешто опасно, нешто ретко во тоа лице, заедно со некаква смирена ладнокрвност што ме тераше да се чувствувам многу незгодно. Уште понезгодно откако по мојот несмасен говор уследи долга тишина. Морав да задржам бар привидна контрола врз ситуацијата. Но таа ме спаси.
„Одам на пијачка. Сакаш да дојдеш со мене? Да ми дораскажеш?“
Се разбира, се сложив.

Превод од англиски: Румена Бужаровска

АвторРичард Гвин
2018-08-21T17:20:48+00:00 септември 21st, 2013|Categories: Проза, Литература, Блесок бр. 91|