Културата е телото

/, Театар/Филм, Блесок бр. 29/Културата е телото

Културата е телото

Она што сакам да го постигнам со мојот метод е да ја откријам перцептивната физичката сензибилност која што актерите изворно ја поседуваат, пред театарот да им ги наметне различните кодифицирани перформативни стилови, и да ги истакнам нивните природни експресивни способности. Почнав да размислувам за методот кога се обидував да пронајдам начин како да ги истражам разликите во физичката перцепција помеѓу различни луѓе, кои се јавуваат во моменти кога актерите сè уште стојат мирно на сцена, кога реагираат импулсивно, или кога прават некое движење. Сакав да ги обединам тие разлики во нешто што ние луѓето би можеле да го споделиме како нешто заедничко, без оглед на расата и националноста.
Најпрвин, ми дојде да ја испитам нашата човечка ориентација, во поглед на сензибилитетот или чувствувањето на земјата или подот – привлекувањето кон земјата што долната половина од телото ја чувствува. Извлеков некои основни начини на употреба на телото забележувајќи различни нијанси во чувствувањето, кои потоа ги искористив за формулација на мојот метод.
Технички кажано, мојот метод се состои од вежби како да се говори силно и со чиста артикулација, како и вежби за целокупниот телесен говор, дури и кога се молчи. На тој начин актерите ќе научат како најдобро да се опстане на сцената. Применувајќи го овој метод, сакам да им овозможам на актерите да ја развијат нивната способност за физичко изразување и да ја подобрат својата концентрација.
Накратко, овој тренинг е неопходна граматика за материјализација на театарот, онака како што јас го замислувам. Како и да е, пожелно е оваа „граматика“ да се впие во телото како секундарен инстинкт, на ист начин како што говорот е невозможен сè дури сме свесни за граматиката на јазикот. Овие техники треба да се проучат, да се завладеат, сè додека не станат „оперативни хипотези“, така што актерите да можат вистински да се почувствуваат себеси „фикционално“ на сцената. За да можат актерите да ги реализираат сликите што ги замислуваат, мораат да ја развијат барем оваа основна физичка сензибилност.

* * *

Според мене, „културно“ општество е она во кое перцептивните и експресивните способности на човечкото тело се потполно искористени; каде што тие ги обезбедуваат основните алатки за комуникација. Цивилизираната земја не е секогаш „културно“ општество.
Настанокот на цивилизациите, исправно, се поврзува со функциите на човечкото тело; тоа би можело да се интерпретира како експанзија на основните функции на човечкото тело или како екстензија на физичките способности – на очите, ушите, јазикот, рацете и нозете. На пример, пронаоѓањето на некои направи, како што е телескопот и микроскопот е резултат на човечкиот стремеж да се види повеќе, растегнувајќи го сетилото за вид. Акумулираниот ефект на таквиот напор е цивилизацијата – таа е производ на експанзијата и екстензијата на физичките способности.
Она што треба да се земе предвид, во тој случај, е видот енергија потребен за материјализирање на таквите стремежи. Тоа нè тера да помислиме на модернизацијата. Критериумот според кој некои социолози во САД прават разлика помеѓу модерните и пред-модерните општества е процентот на анималната енергија наспроти не-анималната енергија. Под анимална енергија овде се подразбира физичката енергија на луѓето, коњите, стоката, итн.; додека под не-анимална енергија се мисли на електричната енергија, нуклеарната енергија и сл. Еден од начините за утврдување на степенот на модернизација на земјата е да се види колкав е процентот на употребената не-анимална енергија. Грубо кажано, во Африка и во земјите од Блискиот Исток, на пример, процентот на употребената анимална енергија е многу висок, во споредба со некои други земји како САД или Јапонија, каде што енергијата произведена од нафтата, електраните и нуклеарните централи се употребува во сите процеси на производство.
Ако го примениме ова стојалиште во театарот, ќе забележиме дека современиот театар е „модернизиран“; не-анималната енергија е целосно искористена. Светлото се регулира со електрична енергија. Крановите и подвижните сцени оперираат на истиот начин Самата изградба на театарска зграда е резултат на најразлични идустриски активности, од темелите до чигите и декорот.
Наспроти ова, јапонскиот Но театар е жив остаток на пред-модерен театар каде што речиси и не се употребува не-анимална енергија. Да ја земеме музиката, на пример. Во модерниот театар, таа се снима и се репродуцира со засилувачи и звучници, додека гласот на танчерот-актер, хорот како и звукот од инструментите што музицираат на сцената во Но театарот се артикулираат директно кон публиката. Костимите и маските за Но драмите се направени рачно, и самата сцена се базира врз традиционалните принципи на дрводелството. Иако во денешниот Но театар за осветлување се користи електричната енергија (на што јас сè уште приговарам – во старите денови за осветлување се користеле кандилата и свеќите), тоа е сведено на минимум, нималку слично на деталното и живописно осветлување во „модерниот“ театар. Но театарот се води од идејата да се создаде нешто надвор од човечките знаења и можности. Во толкава мера што за Но театарот може да се каже дека е отелотворување на пред-модерниот театар! Тоа е креација на анималната енергија.
Како што театарот, во Европа па и во Јапонија, се развиваше низ времето и дојде до тоа целосно да ја користи не-анимална енергија за своите активности, еден од негативните ефекти што произлегоа од тоа е прекумерното специјализирање на човековите сетила и физичката сензибилност, до точка на одделување. Како што цивилизацијата ја имаше специјализирано работата за очите и го пронајде микроскопот, модернизацијата ги „одвои“ нашите физички сетила од нашата вистинска природа.
Она што се стремев да го направам е да ја обновам целовитоста на човековото тело во контекст на театарот, не само навраќајќи се кон некои традиционални театарски форми како Но и Кабуки; туку, искористувајќи ги нивните изворни доблести, да создадам нешто што ќе ја надмине тековната практика во модерниот театар.
Треба повторно да ги сплотиме физичките функции што некогаш биле „раздвоени“; за пак да ги стекнеме перцептивните и експресивните можности и моќи на човечкото тело. Така, ќе можеме да ја одржиме културата во рамките на цивилизацијата.
Во мојот метод за вежбање на актерите, посебен нагласок ставив на стапалата, затоа што верувам дека свеста аа телесната комуникација со тлото води кон поголема свесност за сите физички спојувања на телото.

АвторТадаши Сузуки
2018-08-21T17:21:46+00:00 ноември 1st, 2002|Categories: Теорија, Театар/Филм, Блесок бр. 29|