Три соби за двајца

– Вака и вака – му велам на маж ми, обидувајќи се да ги ослободам неговите очи заковани во весникот.
– И? – механички ми одговара тој не можејќи да се оттргне од својата омилена рубрика.
– Што и? За тебе не е доволно што секогаш изнајмуваат три соби, а се двајца?
– Па што?
– Три соби за двајца и уште па што?
– Си имаат пари луѓето, си изнајмуваат соби колку што сакаат.
– Три за двајца?
– Па зошто да не!
Пробав уште неколкупати да го развијам истиов дијалог, се разбира – неуспешно, а потоа кренав раце од идејата да поттикнам интерес кај маж ми, целосно посветувајќи им се на своите размисли зошто би можеле двајца луѓе да изнајмуваат три соби.
Одамна бев сфатила дека ништо на светов не е случајно. Ни датумите кога се раѓаме, ни накитот што го носиме или не го носиме, ни тоа каде одиме на одмор и како. Мислам во колку соби. Сè е запишано во природата според нечија прецизно земена мерка. Како што, впрочем, и нашата олкава вила во Лагадин ја изградивме како во агонија, не ни помислувајќи зошто ни е, нам, на двајца самци. Од незнајни длабини на езерото, до мене допираше притаен глас дека постои тајна врска меѓу нашата вила и трите соби на нашите постојани гости. Се сетив дека пред десет години кога решивме да направиме нешто во Лагадин на местото што ни беше подарок од моите родители, а лежеше така неискористено уште од нашата венчавка, маж ми толку многу инсистираше вилата да биде огромна, баш ваква каква што е денес. „Што ќе ви е“, ни велеа и мајсторите и инженерот што ни го правеше проектот и кому постојано нешто му менувавме, надодавајќи, никогаш не намалувајќи, а маж ми само велеше „сакам“ и точка. Толку многу „сакаше“ вилата да биде голема, што почнувам да се сомневам дека и тоа е во некаква врска со трите соби на двајцата Добриќи – Ена и Анте од Загреб.
– Кај се сега? – ме прашува маж ми, затворајќи го најпосле весникот.
– Ена веројатно пешачи по плажата до Пештани и назад, а Анте, ене го, долу, пуши џарејќи се во езерото.
– До кога ќе останат?
– Како секогаш. Од први јули до први август. Таман се на половината.
– А третата соба не ја ни отвораат? – отсутно прашува гледајќи низ прозорецот.
– Што гледаш?
– Сакам да го видам Анте… А да, ене го…
– Не – му одговарам, а тој зачуден се врти накај мене и ме прашува:
– Што не?
– Третата соба не ја ни отвораат.
– Аааа, тоа – го затвора муабетот тивко, а јас почнувам во неговиот молк да препознавам јасни траги на разбирање за обичајот на Добриќи. Сакам да му предложам да појдеме на плажа, или до Пештани, ама не сакам да го сторам тоа со зборови. На друг начин не ми успева, затоа бегам од желбата в кујна и ја гушам во храна, храна, храна…
Порано, додека живеевме во Скопје, а во Лагадин ги поминувавме само летата, имав жена што се грижеше за собите на гостите. А и тоа изнајмување… Почна одеднаш, набрзо добивајќи карактеристики на нешто што отсекогаш се правело… Жената беше толку вредна, што дури стасуваше да се грижи и за нашиот дел, т.е. за собите што никогаш не ги издававме. Јас уживав во безработноста како што сега уживам во илјадниците обврски. Решив самата да правам сè за да не мислам на она што, всушност, сè повеќе ме болеше. Првото лето кога со издавањето во Лагадин заработивме повеќе отколку што заработувавме во Скопје за цела година, решивме засекогаш да се преселиме тука. Така, станавме верни соседи на едно парче од езерото кое лете навистина го делиме со мноштвото туристи, ама наесен и зиме е главно само наше. Помнам, ко вчера да беше, првпат кога дојдоа Ена и Анте беше зима. – Јел’ има три слободних соба? – Има колку сакате. Жив човек нема во Лагадин. Ги прошетавме низ целата вила и самите си ги одбраа собите што ги сакаат, истите оние во кои секогаш престојуваат. Не прашаа ни колку чинат, ни како се греат. Не се грееја, се разбира, а не беа ни скапи. Никогаш повеќе не дојдоа зиме. Само тогаш. Сите други пати беа во Лагадин од 1 јули до 1 август. Во истите соби кои секогаш ги чувавме за нив. И да не се јават со време да ги резервираат, сигурна сум дека нема да ги издадеме никому. Ни се чини ко нивни да се.
– Можеби во третата соба чуваат нешто скришно – велам, не очекувајќи никаков возврат од маж ми. – Или ја користат за некакви ритуали.
На последниот збор маж ми го напушта крстозборот и со пенкалото в раце и со блага иронија во гласот, вели:
– На пример?
– На пример, на пример… Не знам. Разговараат со мртвите, со непознатите… Можеби поседуваат некаква чудна моќ.
– Како не! Да поседуваа каква било моќ не ќе се шуткаа сами по Лагадин цел месец – ме застрела неговата алузија од која болката што постојано ја носев во душата стана неиздржлива. Потклекнав.
– Сакаш да кажеш дека…
– Не! – ме пресече нурнувајќи се во својот крстозбор, додека вилата ни се уриваше врз главите, поголема и попразна од кога и да е.
По ова, си забранив себеси да мислам за третата соба. Премногу ме болеше сенката на разбирањето за неа што молкот на маж ми немилосрдно ја фрлаше пред мене. Ги исклучив Добриќи од своето секојдневие и некако со полесни очи го гледав езерото како излегува од едно и подготвено влегува во друго годишно време. Терасите на нашата вила кои речиси беа надвиснати над неговото синило, секој ден ми подаруваа тони радост налик на водена шир без крај: еднаш совршено мазна како огледало, другпат вознемирена како вљубена жена. Многу ретко, кога ќе се создадеше тажен или врнежлив ден, езерската шир го голташе и небото, па терасите на нашата вила се надвиснуваа над двоен бескрај. Почнав да разбирам. Лагадин не можеше да го измени мојот релјеф, но затоа секогаш можеше да го заплисне со чиста, езерска вода. Маж ми спокојно читаше весници, а јас не чувствував никаква потреба за разговор. Ја бев усовршила комуникацијата со неговиот молк до совршена тишина која можеше на кратко да ја разбие само некој палав, езерски бран.
– Марија, да појдеме на плажа, или до Пештани – ми предлага сигурен дека ќе биде одбиен. – Кога си била на плажа на снег, а? – ја доѕидува својата кула весело следејќи ги кревките снегулки што танцуваат меѓу нас и езерото. – Можеби во Пештани ќе најдеме некаква риба…
– Нека помине зимата, ќе одиме – му велам. – Ќе одиме сегде – зборувам нешта во кои не верувам, а тој знае, ама не ме соочува со сопствената измама.
– Како сакаш – пали цигара и му се предава на крстозборот.
Лагадин е недопишаниот збор во нашите животи кој ги обединува најголемата вистина и најголемата лага во прекрасна вила со поглед на езерото. Хоризонтално гледано, брзо, мошне брзо пак ќе грејне сонцето, ќе дојдат Добриќи од Загреб, од 1 јули до 1 август, а вертикално: сè поголема ќе ни станува вилата што ни тежи над главите на обајцата.
Стана сè поинаку отколку што беше. Езерото со првите пролетни дни донесе некаква другост во воздухот од која не можев да се надишам. Знаев дека се има случено нешто, но не можев да одгатнам што. Пролетта веќе се стркала накај летото, а ништо не се случуваше според својот востановен ред. Не се јавија ни загрепчаните да ја потврдат својата вообичаена резервација на трите соби кои, се разбира, не ги издававме на никој друг. Еден ден пред први јули, ги исчистив генерално, ги измив терасите, ги излуфтирав ќебињата, Ена беше педантна жена: дури ги исправ и завесите. Сакав да им приредам пречек, независно од фактот што не го беа најавиле своето доаѓање.
Знаев дека ќе дојдат и… дојдоа. Истиот автомобил, истиот багажник на покривот, истата регистрација, боксерската ракавица од прекрасна кожа на ретровизорот. Но, Ена и Анте не беа истите. Носеа кошница со бебе чиишто очи беа посини дури и од езерото. Одвај имаше два месеца.
– Госпоѓо Марија, успели смо! – ми рече Ена, а јас со насмевка ги поведов кон нивните три соби.
Извините што се нисмо јавили, али… сад нам требају само двије собе – пресреќен се јави Анте, а јас и маж ми кој одеше зад мене дознавме сè во истиот миг: Третата соба била за истото празно во нивните животи, поради кое и ние ја градевме олкава нашата вила во Лагадин.
– Знате, госпоѓо Марија, на неки начин Матеј је… лагадинац.
– Знаев, ама не ѝ реков ништо, само нежно ја допрев за раката, чувствувајќи неиздржлива желба да ја претворам вилата во мало куќаре на брегот полно со детски џагор.
Сите нè заплисна бран чиста, езерска вода.