ИСТИСНУВАЊЕ

ИСТИСНУВАЊЕ

ИСТИСНУВАЊЕ


Превод од српски: Ѓоко Здравески

Дури од оваа дистанција можам да увидам дека Павле на многу доследен начин беше посветен на еден сосем определен вид обесмислување на другите животи, животите на другите in toto, како секогаш, притоа, да доживуваше некое митско напојување, што повремено заземаше форми што ме наведуваа (уште тогаш) сето тоа да почнам – интимно – да го нарекувам намигнување на ѓаволот. Оти не знам што друго (освен чувството дека со тоа му намигнува на ѓаволот) би можело да го наведе да ѝ предложи на Валерија толку несекојдневен вид пријателска помош, што, кога за сето тоа – доста доцна, за жал – дознав, ме: за-пре-пас-ти. Приказната, имено, почнува со тоа што Валерија, по извесно време, посака да го запознаам Павле. Дотогаш само знаев дека постои некој нејзин Пријател Павле, кој ѝ излегол во пресрет кога ѝ било најтешко, меѓутоа, уште во текот на првата средба со него, многу работи не ми се допаднаа. Пред сѐ, неговата фалбаџиска подготвеност секогаш да постапува така што ќе го шокира другиот. Имаше некоја чудна потреба да ги наведува луѓето да сетат точно каде им се границите, и дека битисувањето внатре во тие граници – кои споменатите, секако, не можат да ги надминат, или барем не без негова помош – ги прави помалку вредни битија. Човек не мораше да мине многу време покрај него за да ја согледа оваа негова особина. Исто така, човек не мораше да поседува нешто посебно истенчен осет па да согледа дека Павловото насладување од шокирањето на другите се исцрпува во шокирањето на опсегот на неговата ирационалност – една колосална ирационалност, без конкуренција, монструозна ирационалност. Како единствениот принцип да е да се биде ирационален, и тоа токму на оние места каде што секој друг, дури и најирационалниот човек, доколку себеси, макар и во минимална мера – си мисли добро (а сѐ е во тоа) – би се однесувал на определен, востановен начин. Баш тогаш: да се дисторзира ситуацијата, да се прави спротивно од најекстремното нешто што може да се замисли.

Валерија навистина била во голема депресија пред да го запознае Павле, тоа го знаев, дури на граница на самоубиство. Знаев и за мртвата зајачица, и за другите работи, макар што начинот на кој Павле сето тоа го доведуваше во причинско-последична врска со проблемот на Валерија создаваше ретки примероци на филигранска перверзија. Ама најлошото допрва ќе го дознаам. Јас, инаку, учествував во по нешто од тоа што го приредуваа во својот стан Павле и неговата девојка со своето друштво, пошироко и потесно, во чии членови сега се вбројував и јас, ама имаше и работи во кои не сакав да учествувам, што Павле, навикнат на опиената покорност на паствата, без сомневање, го правеше јаросен. Но, интересно е дека оној синхроницитет што ми влеваше надеж дека нешто има смисла во тој период од мојот живот е токму истиот оној синхроницитет што ме воведе во една од најголемите заблуди во мојот живот: со еден збор, патка-зајак синхроницитет.

II

Пред две години, на почетокот на декември, Валерија ме покани првпат во својот стан. Тој ден, се сеќавам, сериозно залади веќе околу пладне, приморувајќи ги минувачите да одат побрзо, со што пововлечени вратови во јаките од јакните и капутите, со што подлабоко нурнати раце во џебовите. Шофершајбните на автомобилите веќе ја имаа добиено својата глазура што под уличните светилки, неколку часа подоцна, во предвечерјето, се прелеваше во спектарот од боите на виножитото, преточувајќи се брзо од една во друга во погледот на минувачите. Ја запознав околу две недели порано на една работилница. Седев таму на масата и не ни забележав кога и како ми се наметна. Нејзиното набројување, различните видови движење низ просторот. Повтори нешто неколкупати, се издвои од останатите. Самиот тој нејзин ритам, опседнато испразнет. И не забележувајќи кога сум ја донел одлуката, а еднакво не чувствувајќи доволно јасно дека морам – станав мирно, и отидов до балонот со питка вода. Останатото самото се случуваше. Првиот збор при второто јавување со поглед лизна во разрешување што не го отфрлив.

Сеќавањето на неа го чував следните денови, со некоја претпазлива динамика на своите движења. Нешто, што не беше мое и што не ми беше познато од порано: се вчита во моите движења. А сега се најдов во нејзиниот стан: ги впивам нејзините бои, ја запознавам. Сѐ може да исчезнува, помислувам, но таа е концентрираност. Кога седам на двоседот, а таа стои среде соба, ми се чини дека на тоа место има некаква згуснатост.

Како целата соба да пулсира од таа точка.

АвторИван Антиќ
2018-12-13T11:18:00+00:00 јуни 12th, 2017|Categories: Проза, Литература, Блесок бр. 113|