Разговор со Петар Мазев 1989/90

/, Галерија, Блесок бр. 116/Разговор со Петар Мазев 1989/90

Разговор со Петар Мазев 1989/90

Разговор со Петар Мазев 1989/90


САД: Во Њујорк не ли Ви падна на ум претпоставката дека уметноста на иднината ќе падне во рацете на високата технологија или, да се поткрепиме со Пикабија: 2Машината не е веќе додаток на животот, туку нејзин дел, можеби и душа“?
ПМ: Факт е, дека е ова време на техниката, на пр. Во јапонската графика, во компјутерската, во делови од сликарството. Сè тоа ми е туѓо. Во уметноста чувството е најсилно и треба прво да се наметне. Не верувам во таква иднина, таа значи отуѓување од вистинското, од длабинското. Едно време следев сè што се случува во светот. Денес веќе тоа не ме интересира. Не го мислам веќе она што е туѓо и затоа сега сè поотпуштено, ненапнато му пристапувам на платното. Верувам само во отиснувањето на мојата мисла врз платното. Тоа е резултат на континуитет и на искуство во сликарството. Држам едно одредено темпо на сликање. Создадов многу дела. На сликарот му е целта само да слика, за да може слободно да си оди од овој свет. Да се отисне во времето што го живеел и потоа едноставно да си замине.
САД: Дали би ви значело нешто ако Ве сместат меѓу постмодеристите во смисла на нагласена индивидуализација, неонарцистички стремеж,рамнодушно отстапување?
ПМ: Не сум нарцисоиден. Не им робувам повеќе на движењата, не ме импресионираат. Јас можам сè, силен сум ако некој ме предизвика. Треба само да се запали искра. Кога правам компромиси не се чувствувам целосен. Врзан сум, пред сè, за себе и за времето. Силно ја преживувам оваа денешнина на конфликти и неспокојство. Таа ми е основен двигател.
САД: Автор сте на повеќе монументални дела работени по порачка. Каков е Вашиот став кога работите ангажирана проблематика, каква е одговорноста пред идните генерации? Какво е задоволството од работата, имајќи предвид дека големите проекти од тој вид (мозаици, фрески) го притеснуваат авторот на повеќе нивоа: тематско, техничко, ликовно…, а Вие не работите според скици? Како се справува вашата спонтаност и интуитивност со однапред канализираната идеја?
ПМ: Бидејќи секогаш се работело за изработка на дела по конкурс, во почетокот настојувам да се приспособам на конкурсните услови – правам свесен компромис. Откако конкурсот ќе успее, менувам сè од корен, за да усогласам сè со мојот темперамент. Најважно ми е јас да бидам задоволен. За разлика од керамопластиката во Споменикот на Илинден и НОВ во Крушево, кога го работев огромниот мозаик во Спомен-костурницата во Титов Велес, имав друга слобода и одговорност. Сè одеше брзо, лесно. Мозаикот го сфатив како слика – едноставно сликав со камчиња.
САД: Ми прави впечаток дека токму во овој споменик сте вградиле големи, невообичаено големи парчиња камен?
ПМ: Многу размислував пред тој огромен бел простор. Ако го правев само со ситни камчиња ќе сугерираше некаков гоблен. Тоа ме ужасуваше и почнав да вметнувам парчиња камен со сè поголема и поголема димензија. Мислев на мојот мозаик во Стопанска банка во Скопје. Од тоа дело сум задоволен. Во него сум употребувал речни камења и ги редев врз релјефна подлога. Затоа делува експлозивно. Но во основа не ја сакам техниката на мозаикот, Ми изгледа дека делата изработени во оваа техника не дишат како треба.
САД: Меѓутоа Вие уметниците, многу инсистирате врз монументалните реализации и најчесто им давате предност vis a vis сè друго. Дали конотациите вечност, традиција… се одлучувачки и дали Мазев е помалку Мазев во мозаиците отколку во штафелајното сликарство?
ПМ Вредноста на монументалните дела е трајна. Уметникот останува преку нив подлабоко потрајно втиснат во некоја почва. Но сега не би работел такви дела. Сакам да сликам на платно, да влезам внатре во него, да го опфатам ликовно со еден здив мојот немир.
САД: На една страна темпераментен, непредвидлив, интуитивен сликар, на друга, педагошката дејност на Факултетот за ликовни уметности во Скопје. Како се спојуваа тие две опозиции? Од Вашата класа излегоа редица значајни млади творци?
ПМ: Имав свој метод. Си избирав студенти што ми одговараа по темперамент. Постојано бевме заедно. Им давав слобода да работат со какви сакаат средства и извлеков добра класа.
САД: Многу е значајно ако е професорот силна личност, вистински творец. Самиот факт што студентите Ви верувале, Ве ценеле, Ве сметале за парадигма, им бил примарен мотив за работа.
ПМ: Творечки им пристапував, ја ценев нивната индивидуалност. Ги усмерував ликовно да гледаат, не ги водев кон илустрација, туку кон антисликарство. Еднаш го слушнав Лубарда на едно предавање: тешко се изразуваше, но сè што рече запаметив. Долго ги бараше зборовите, но ги наоѓаше вистинските. Ликовниот уметник не е оратор.
САД: До кои современи сликари држите?
ПМ: Ме привлекува сè што е лирско или експресивно: Полок, де Кунинг, Дибифе, А.Д. Пенк, а особено Пикасо. Ги сакам многу и германските експресионисти – најдобро го бележат времето и внатрешните сукоби. Повеќето од нив ги чувствувам блиски. Од југословенските уметници го издвојувам Петар Лубарда. Ме предизвикува неговиот третман на материјата и структурата.
САД: Тешко е денес да се најде уметник кој не е во паралела со некој друг. Најчесто не се работи за влијание, туку за иста температура и сензибилитет, понекогаш и за коинциденција.
ПМ: Се работи и за внатрешно ткаење. Има и совпаѓања. Не мора некој автор да се познава, да му се видат делата, за да има нешто заедничко, некое чисто внатрешно ткаење.
САД: Проникнувањето на црното со црвеното го нагласува и го прави поубедлив сукобот што му е иманентен на Вашето сликарство.
ПМ: Мојата експресивност сама по себе е конфликтна – внатрешен конфликт што се рефлектира на платното. Ако палетата е млака, без звук и сукобот се омекнува, како на пример во мојата слика „Каријатида“. Многу ретко работам според концепт, како на пример во сликите: „Инсект“, „Селидби“, платното изложено на последната изложба на ДЛУМ.
САД: Но тоа останува Ваша тајна. Гледачот кога ги споредува овие слики со другите не ја бележи разликата.
ПМ: И кога сликам со конкретна идеја или цел не можам да раскажувам. И кога ја знам прикаската однапред резултатот е идентичен како во делата што ги работам чисто интуитивно. Важно ми е да влезам цел во платното, без остаток. Таква природа сум. На некој начин секое сликарство е некаква нарација, но некој тоа го синтетизира во три зборови и тоа се памети. Некои сликари раскажуваат во томови и тие ми се здодевни.
САД: Како и во хаику поезијата, едно чувство, еден предизвик испеан во три реда – кусо, стегнато и ефектно. Значи тематиката за Вас има секундарно значење. Во последните дела како да ескалирате во тоа ваше сфаќање: густи, напнати слики набиени со енергија?
ПМ: Јас сум таа лабораторија во која се одлучува за сè. Тоа дојде спонтано, непланирано. Го носам во мене. Навечер ја набљудувам густината на темнината, небото и ѕвездите, ја чувствувам светлината. Прашањето не е само во бојата, туку и во флуидот, во светлината и во густината на земјата. Кога ќе го погледнам небото, колку и да е облачно, тоа е меко во однос на тврдата материчност на земјата. Ете тој сукоб ме интересира денес, но тој на платното е некоја моја визија, субјективна реалност.

2018-09-20T12:29:33+00:00 октомври 21st, 2017|Categories: Осврти, Галерија, Блесок бр. 116|